Vào đầu tháng 11, tại Nhật Bản có 1 lễ hội lớn được tổ chức tại thành phố Karatsu, tỉnh Saga, Nhật Bản. Đó là lễ hội đền Karatsu – một trong 3 lễ hội Kunchi lớn nhất của đất nước này. Trước đó không lâu, cũng có một lễ hội lớn được tổ chức. Đó là Kurama Fire Festival – một lễ hội lửa được tổ chức ngày 22/10 tại đền Karuma, Kyoto. Nếu bạn là người yêu thích sôi động, cuồng dã, lễ hội này là một lựa chọn tốt để tham gia và trải nghiệm.

Với người dân trong vùng, họ có thể bỏ qua ngày lễ đầu năm, hay ngày lễ Bon (những ngày người trong gia đình tụ tập với nhau ở đại đa số vùng đất Nhật Bản), nhưng họ không thể bỏ qua ngày lễ Karatsu Kunchi truyền thống của mình.

Karatsu Kunchi là một trong 3 lễ hội Kunchi lớn nhất của Nhật Bản. Lễ hội đã được xác nhận là di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia.

Cảnh diễu hành trong lễ hội Karatsu Kunchi

Vùng đất Karatsu yên bình ngày thường sẽ thay đổi, lột xác, trở nên sôi động trong 3 ngày diễn ra lễ hội Karatsu Kunchi. Với số lượng du khách đến tham gia từ 150.000 đến 500.000 người hàng năm.

1. Nguồn gốc của lễ hội

Lễ hội Karatsu Kunchi bắt đầu được tổ chức khoảng 400 năm trước, với mục đích để tạ ơn các vị thần cho vụ mùa thu hoạch vừa qua, và cầu mong cho vụ mùa kế tiếp.

Năm 1980, Karatsu Kunchi được chỉ định là một tài sản văn hóa dân gian phi vật thể quan trọng, đồng thời là một phần của di sản văn hóa và dân tộc phi vật thể của Nhật Bản.

Ngày 1/12/2016, UNESCO đã quyết định công nhận “yama, hako, yataigyoji” trong 33 sự kiện lễ hội của 18 tỉnh thành phố bao gồm cả “lễ hội Karatsu Kunchi”, một trong những lễ hội tiêu biểu của tỉnh Saga, là di sản văn hoá phi vật thể của thế giới.

Lễ hội Karatsu Kunchi là một sự kiện lớn trong vùng, trong suốt lễ hội. Nhân vật chính của lễ hội là 14 cỗ xe kiệu gắn các linh vật (cá Tai, mãnh thú, rồng), hoặc các nhân vật trong lịch sử Nhật Bản (Minamoto no Yoshitsune, Takeda Shingen, Uesugi, Kenshin) được gọi là Hikiyama. Chúng được trang trí bởi sơn mài và giấy Nhật, chế tác từ thế kỷ 19 và bảo tồn đến hiện nay.

Các Hikiyama trong lễ hội Karatsu Kunchi theo thứ tự năm được tạo ra (Theo wikipedia.org):

1. 赤 獅子 (Sư tử đỏ) – Được tạo bởi Katana-machi (1819).
2. 中 町 の 青 獅子 (Sư tử xanh) – Được tạo bởi Naka-machi (1824).
3. カ メ と 浦 島 太郎 (Rùa và Urashima Taro) – Được tạo bởi Zaimoku-machi (1841).
4. 源義経の兜 (Samurai Minamoto Yoshitsune’s Kabuto) – Được tạo bởi Gofuku-machi (1844).
5. 鯛 (Tai – Một loài cá Tráp biển) – Được tạo bởi Uoya-machi (1845).
6. 鳳凰丸 (Ho-oh-maru – Tàu hình chim Phượng Hoàng) – Được tạo bởi Oishi-machi (1846).
7. 飛龍 (Hiryu – Rồng bay) – Được tạo bởi Shin-machi (1846).
8. 金獅子 (Kinjishi – Sư tử vàng) – Được tạo bởi Hom-machi (1847).
9. 武田信玄の兜 (Mũ sắt của Takeda Shingen)- Được tạo bởi Kiwata-machi (1864).
10. 上杉謙信の兜 (Mũ sắt của Uesugi Kenshin) – Được tạo bởi Hirano-machi (1869).
11. 酒呑童子と源頼光の兜 (Yêu tinh say rượu trên mũ sắt của Minamoto Raiko) – Được tạo năm 1869.
12. 珠取獅子 (Tamatori Jishi – Sư tử trên một quả cầu) – được tạo bởi Kyo-machi (1875).
13. 鯱鉾 (Sahchi – Đầu thủy quái) – Được tạo bởi Kako-machi (1876).
14. 七宝丸 – Được tạo bởi Egawa-machi (1876).

Các linh vật – Hikiyama của lễ hội Karatsu Kunchi

2. Lễ hội Karatsu Kunchi ngày nay

Các cuộc diễu hành của 14 xe kiệu này đều gắn liền với âm nhạc truyền thống của Nhật. Mỗi một cỗ xe kiệu sẽ có một dàn nhạc ngồi ở sàn xe, chơi những điệu nhạc dân tộc trong suốt quá trình di chuyển. Mặc dù bản nhạc được sử dụng trong lễ hội là như nhau. Nhưng âm sắc được các dàn nhạc tạo ra có sự khác biệt giữa các xe kiệu, đó là sự đặc sắc của mỗi khu phố.

Kết hợp với âm nhạc đó là tiếng hô, tiếng thúc giục của những người tham gia lễ hội, “Enya! Enya!”, hoặc “Yoi-sa! Yoi-sa!”.

Khối lượng của 14 xe kiệu thay đổi từ 2 đến 5 tấn, độ cao từ 5 đến 6 m. Sẽ có khoảng 150 đến 300 người tham gia kéo các cỗ xe này di chuyển, trong đó có cả trẻ em và người lớn.

Mỗi một Hikiyama sẽ được giao cho 1 khu phố quản lý, từ việc cất giữ đến bảo tồn các linh vật (thành phố Karatsu chỉ có 14 quận).

Một thành phần không thể thiếu trong lễ hội Karatsu Kunchi đó là các Hikiko. Có 3 loại Hikiko: Những người sinh ra và lớn lên trong quận; Những người sống trong quận; Những người có liên quan đến quận đó. Các Hikiko sẽ dùng dây thừng để kéo cỗ xe kiệu di chuyển dọc các con phố trong 3 ngày lễ hội. Không phải ai cũng có thể tham gia vào đội hình Hikiko này, họ phải là một trong 3 điều kiện trên, đồng thời phải thỏa mãn một số điều kiện cụ thể khác. Người địa phương khác rất khó có thể tham dự vào đội hình Hikiko này. Chính sự độc đoán này đã tạo nên nét đặc sắc cho lễ hội Karatsu Kunchi.

Trang phục truyền thống của các Hikiko trong lễ hội là Hachimaki và Happi. Mỗi khu phố sẽ có cách thiết kế trang phục riêng, mang đậm bản sắc văn hóa của mình.

Khăn đội đầu Hachimaki và trang phục Happi

Trong suốt 3 ngày diễn ra lễ hội, người dân nơi đây đặc biệt hiếu khách. Họ sẵn sàng mời người thân, bạn bè, hay những người lạ mà họ mới quen trong lễ hội về nhà để nghỉ ngơi, ăn uống để sẵn sàng cho những hoạt động lễ hội tiếp theo.

3. Các hoạt động chính trong lễ hội Karatsu Kunchi

Lễ hội Karatsu Kunchi được diễn ra trong 3 ngày: 2, 3, 4 tháng 11 hàng năm. Mỗi một ngày sẽ có các hoạt động mang ý nghĩa khác nhau.

Các hoạt động trong lễ hội gồm có:

3.1. Ngày 2/11: Yoiyama

Hoạt động đầu tiên của lễ hội, diễn ra khi màn đêm phủ xuống. Khi ánh sáng của các ngọn đèn được thắp lên, cuộc diễu hành của Hikiyama sẽ bắt đầu. Những chiếc Hikiyama sẽ được thắp sáng bởi các đèn lồng trang trí xung quanh. Không chỉ như vậy, dọc các con phố mà Hikiyama đi qua cũng được treo dày đặc các đèn lồng truyền thống Nhật Bản.

Vào khoảng 19h30, cảnh sắc tại các con phố rất bình thường, ánh sáng được cung cấp bởi các loại đèn thắp sáng cơ bản như bao nơi khác.

Các linh vật, và Hikiko tập trung tại nơi đây từ trước để chờ đến khoảnh khắc lễ hội bắt đầu.

Đúng 19h30, âm thanh độc tấu của một cây sáo vang lên, báo hiệu cho lễ hội chính thức diễn ra. Tiếp đó là âm sắc của các loại nhạc cụ khác tiếp nối, chúng được thực hiện chủ yếu bởi các thiếu niên Hikiko.

Và sau đó, ánh sáng của các loại đèn lồng truyền thống được thắp lên. Từ những chiếc đèn được treo trước nhà 2 bên phố, đến những chiếc đèn được trang trí cho Hikiyama.

Sự khác nhau tại thời điểm 19h30 – khi lễ hội Karatsu Kunchi bắt đầu

Hikiyama bắt đầu diễu hành trên các con phố của mình. Mỗi khu phố sẽ có Hikiyama đại diện. Họ có cách tổ chức khởi đầu của lễ hội của riêng mình.

Có những lúc, các Hikiyama được kéo đi từ từ. Nhưng có lúc, các Hikiyama được kéo đi với tốc độ rất nhanh.

Điểm đặc sắc nhất trong đêm đầu tiên lễ hội, đó là khoảng khắc các Hikiyama lần lượt đi qua góc Kyomachi. Các Hikiko sẽ cho thấy sự điêu luyện của mình khi điều khiển các Hikiyama cồng kềnh di chuyển thuận lợi qua góc quanh đột ngột này.

Nếu bạn đã từng được chứng kiến lễ Yoiyama, chắc hẳn bạn sẽ cảm nhận được sự tuyệt vời của cảnh tượng nơi đây. Nó thật sự rất tuyệt vời. Với tôi, có lẽ như đang trong mơ.

3.2. Ngày 3/11: Otabisho Shinkou

Hikiko mi

Khoảng 9h30, các nghệ sĩ biểu diễn nhạc michibayashi và bắt đầu hoạt động lễ hội ngày thứ hai. Các Hikiyama bắt đầu di chuyển (theo đúng thứ tự năm tạo ra), bắt đầu là Akajishi – 赤 獅子, kết thúc là Shichiharu – 七宝丸.

Sau khi chiếc xe kiệu của カ メ と 浦 島 太郎 di chuyển, tiếp đó là một chiếc Mikoshi (đền di động) với các thầy tu của đền Karatsu. Hikiyama được tạo ra là để phục vụ cho các vị thần, việc xếp đặt Mikoshi di chuyển cùng đoàn tại vị trí này với mục đích để hoàn thành nhiệm vụ của chúng.

Kiệu Mikoshi của đền Karatsu xuất phát sau カ メ と 浦 島 太郎

Các Hikiyama được dẫn đi qua các con phố, tụ tập tại bãi đất trống Otabisho gần trường tiểu học Taise cũ.

Bãi đất này được làm nền bằng cát được thu thập từ bãi biển. Họ đem cát trải lên đất, thiết lập nên một khu vực để các vị thần (Hikiyama) tập trung ở đó.

Hoạt động này bắt đầu từ 9h30, và kết thúc vào khoảng giữa trưa cùng ngày. Các Hikiko sẽ nghỉ ngơi, ăn trưa để chuẩn bị cho các hoạt động tiếp theo.

Hikidashi

Sự kiện tiếp theo trong ngày lễ hội thứ 2 – Hikidashi – Sự kiện lớn nhất của lễ hội.

Bắt đầu vào lúc 15h. Các Mikoshi sẽ rời khỏi Otabisho đầu tiên, trở về đền Karatsu. Tiếp đó là các Hikiyama bắt đầu tiến hành cuộc diễu hành của mình.

Các Mikoshi và Hikiyama rời khỏi Otabisho

Thứ tự di chuyển của các Hikiyama bắt đầu từ 赤 獅子 và kết thúc là 七宝丸 (theo đúng thứ tự được tạo ra của các linh vật).

Sau khi các Hikiyama di chuyển hết, Otabisho trở nên trống rỗng. Các khán đài sẽ được di chuyển đến nơi khác để phục vụ hoạt động lễ hội.

Otabisho trở nên trống trải khi các Hikiyama di chuyển hết

Các Hikiyama sẽ di chuyển dọc các con phố của thành phố Karatsu, trở về trước quảng trường Karatsu, và chuẩn bị cho hoạt động của ngày hôm sau.

3.3. Ngày 4/11: Machimawari

Hoạt động kết thúc của lễ hội Karatsu Kunchi

Hoạt động của lễ hội ngày thứ 3 bắt đầu vào 10h. Khi các Hikiko tập trung đầy đủ ở quảng trường Karatsu, lễ hội bắt đầu.

Các Hikiyama cũng sẽ được kéo đi dọc các con phố giống như ngày thứ 2, nhưng lần này không có sự tham dự của kiệu Mikoshi.

Khi màn đêm buông xuống, các Hikiyama sẽ được đưa trở lại nơi bảo tồn của mình tại, và chờ đến lễ hội năm sau. Nơi đây được gọi là Phòng triển lãm Hikiyama, nó nằm ngay cạnh đền Karatsu.

Hành trình trở về nơi tập kết của các Hikiyama cũng có sự khác biệt. Có linh vật sẽ đi vào phòng triển lãm từ cửa trước. Những cũng có linh vật sẽ tiến vào từ cửa sau. Tuy nhiên, thứ tự di chuyển vẫn không thay đổi.

Các nhạc công vẫn tiếp tục chơi nhạc truyền thống của mình. Các Hikiko như hòa mình vào âm nhạc. Họ hô vang khẩu hiệu “enya” kể cả khi đã vào hành lang.

4. Cách đi đến tham dự lễ hội Karatsu Kunchi

4.1. Thành phố Karatsu

Karatsu là thành phố thuộc tỉnh Saga, nằm trên đảo Kyushu, Nhật Bản.

Với đặc điểm vị trí địa lý của mình. Karatsu từ rất lâu trước đây đã là một điểm dừng chân cho con tàu đến từ/đi tới Trung Quốc, Hàn Quốc.

Thành phố Karatsu là nơi nổi tiếng với các sản phẩm gốm, thành Karatsu và lễ hội Karatsu Kunchi.

Những điểm tham quan trong thành phố Karatsu

• Lâu đài Karatsu: Nằm trên một ngọn đồi nhỏ dọc theo Vịnh Karatsu. Nó được xây dựng vào năm 1608 bằng vật liệu từ Lâu đài Nagoya bị phá hủy của Bán đảo Higashi Matsuura gần đó.
• Phòng triển lãm Karatsu Hikiyama: Đây là nơi lưu trữ và bảo tồn của 14 Hikiyama được sử dụng trong lễ hội Karatsu Kunchi hàng năm. Nằm đối diện với Đền Karatsu. Mở cửa cho người tham quan từ 9:00 tới 17:00 (giới hạn cho người vào lúc 16:40). Giá vé vào tham quan là 500 Yên (thêm 100 Yên nếu đi thang máy lên tầng trên).
• Phòng trưng bày gốm Karatsu-yaki: Nằm trên tầng 2 của Furusato Kaikan Arpino (Cạnh ga Karatsu). Đây là một trong những nơi trưng bày đồ gốm theo dòng lịch sử của Karatsu. Đồ gốm của địa phương cung được bày bán tại đây, ngoài ra du khách có cơ hội được trải nghiệm tự tay vẽ lên đồ gốm.

Các địa điểm tham quan nổi tiếng trong thành phố Karatsu

4.2. Tới Karatsu từ Fukuoka

Tại thành phố Karatsu (nơi tổ chức lễ hội), hiện nay chưa có sân bay nên việc di chuyển đến nơi đây tham gia lễ hội thường sử dụng các phương tiện: Xe buýt; Tàu điện; Ô tô tự lái.

Nếu đi bằng phương tiện xe buýt. Bạn cần khoảng 1h 58, quảng đường di chuyển là 59,7 km. Chi phí cho chuyến đi là 11$. Mỗi 4 giờ sẽ có 1 chuyến xe khởi hành.

Tên của phương tiện: Xe buýt Showa.

Điểm dừng cuối: Houtousanbashi. Cách nơi diễn ra lễ hội không xa. Bạn có thể đi bộ tiếp, hoặc đi taxi.

Nếu đi bằng tàu điện ngầm, và tàu hỏa. Bạn cần 2h 12 để di chuyển.

• Chặng đầu đi tàu điện ngầm từ ga Hakata (Fukuoka) tới ga Meinohama (25 phút, tốn 4$ – 7$).
• Chặng 2 đi tàu hỏa từ ga Meinohama tới ga Karatsu (1h2p, tốn 6$ – 9$).

Đi tàu điện ngầm/tàu hỏa từ Fukuoka tới Karatsu

Nếu đi bằng tãi hoặc tự lái xe. Bạn cần 47p để di chuyển. Chi phí để di chuyển là 150$ – 180$ (Taxi), hoặc 6$ – 9$ (tự lái).

4.3. Tới Karatsu từ Việt Nam

Từ Việt Nam, bạn có thể di chuyển bằng máy bay đến Fukuoka/Osaka/Tokyo, sau đó chọn các phương tiện khác để di chuyển tới Karatsu.

Nếu bạn chọn điểm đến là Osaka hay Tokyo, bạn có thể chọn đi bằng tàu cao tốc Shinkansen, hoặc máy bay đến thành phố Fukuoka. Sau đó chọn một trong những phương tiện di chuyển ở trên để đến thành phố Karatsu.

Tham khảo từ https://en.kikou.io/